Napięcia geopolityczne, konflikty zbrojne w Europie i rosnąca niepewność międzynarodowa sprawiają, że pytanie o to, czy ubezpieczenia chronią przed skutkami wojny, przestaje być abstrakcyjne. Temat ten wraca regularnie w rozmowach klientów z ubezpieczycielami – zwłaszcza w kontekście polis mieszkaniowych, komunikacyjnych, rolniczych, majątkowych czy na życie.
Warto więc jasno wyjaśnić jedno: wojna i działania wojenne to jedno z najtwardszych wyłączeń odpowiedzialności w całym rynku ubezpieczeniowym. Nie oznacza to jednak, że nie istnieją wyjątki czy specyficzne produkty, które częściowo obejmują takie ryzyka. W 2026 roku świadomość klientów w tej kwestii jest kluczowa.
Poniższy artykuł przedstawia, jak wygląda ryzyko wojny w ubezpieczeniach majątkowych, komunikacyjnych, życiowych i firmowych – oraz dlaczego większość osób nie ma świadomości, że nie jest chroniona.
1. Wojna w OWU: definicja i dlaczego ubezpieczyciele jej nie obejmują
W niemal każdym OWU znajduje się zapis o wyłączeniu odpowiedzialności za szkody powstałe wskutek:
- wojny,
- działań wojennych lub zbrojnych,
- rebelii, zamieszek, sabotazu militarnego,
- stanu wojennego,
- okupacji,
- użycia siły przez wojsko,
- aktów terrorystycznych (częściowo).
Wojna oznacza globalne ryzyko nieubezpieczalne — szkody są masowe, symultaniczne i potencjalnie nieograniczone finansowo. Ubezpieczenia działają tylko wtedy, gdy ryzyko jest policzalne, a wojna taka nie jest.
2. Ubezpieczenia majątkowe (domy, mieszkania, budynki rolnicze)
To polisy, w których wyłączenie wojny ma najbardziej praktyczne znaczenie.
Co NIE jest objęte ochroną?
- zniszczenie domu wskutek działań wojennych,
- szkody powstałe na skutek uderzenia pocisku, drona lub bomby,
- uszkodzenie budynków rolniczych przez wojska lub działania militarne,
- grabież lub zniszczenia podczas ewakuacji wojskowej.
Co może być objęte?
Wyłącznie szkody „pośrednie” i nie zawsze:
- pożar powstały nie w wyniku działań wojennych, lecz np. awarii instalacji,
- szkody pogodowe występujące równolegle, ale niezwiązane z konfliktem.
Jednak jeśli ubezpieczyciel może wykazać związek ze stanem wojny – odmowa jest niemal pewna.
3. Ubezpieczenia komunikacyjne (OC, AC, NNW)
W polisach komunikacyjnych wyłączenie wojny również jest standardowe.
AC nie zadziała, jeśli:
- pojazd został uszkodzony w wyniku działań wojennych,
- spalony podczas bombardowania,
- skonfiskowany przez wojsko,
- zniszczony wskutek działań sabotażowych w ramach konfliktu.
OC nie chroni kierowcy na terenach objętych działaniami wojennymi.
NNW również zawiera wyłączenie wojny, podobnie jak polisy turystyczne.
4. Ubezpieczenia rolne (budynki, uprawy, zwierzęta)
W rolnictwie wyłączenie wojny ma szczególne znaczenie.
Najczęściej wyłączone są szkody:
- w budynkach gospodarczych powstałe na skutek użycia siły militarnej,
- w uprawach uszkodzonych przez działania wojenne,
- w zwierzętach, jeśli zginęły w następstwie czynu wojennego.
Co pozostaje objęte ochroną?
Szkody związane z pogodą, chorobami, pożarem, huraganem – o ile nie mają związku z konfliktem.
5. Polisy życiowe i zdrowotne – tu pojawiają się wyjątki
W ubezpieczeniach na życie temat jest bardziej złożony.
Większość polis wyłącza:
- śmierć w wyniku działań wojennych,
- śmierć podczas służby wojskowej na terenie objętym konfliktem,
- trwały uszczerbek spowodowany działaniami militarnymi.
Wyjątkiem bywają polisy grupowe dla pracowników, lecz często obowiązują limity lub wymogi zgłoszenia ryzyka.
6. Ubezpieczenia dla firm
Firmy, zwłaszcza produkcyjne i logistyczne, szczególnie interesują się ryzykiem wojny. Niestety:
- standardowe polisy majątkowe nie obejmują szkód wojennych,
- polisy na przerwy w działalności również wyłączają wojny,
- cyberpolisy wyłączają ataki prowadzone przez podmioty „państwowe”.
Istnieją jednak specjalistyczne produkty:
- War Risk Insurance – stosowane głównie w lotnictwie i transporcie morskim,
- polisy specjalne dla firm logistycznych działających w strefach ryzyka.
Są one jednak drogie i rzadko dostępne na rynku detalicznym.
7. Czy można dokupić ochronę na wypadek wojny?
W Polsce – dla klientów indywidualnych praktycznie NIE.
Wyjątki to:
- specjalistyczne polisy dla firm,
- ubezpieczenia dla marynarzy, pilotów i kierowców międzynarodowych,
- polisy transportowe (np. cargo), gdzie ryzyko wojny można objąć klauzulą.
Dla osób prywatnych nie istnieje produkt, który pokryje szkody wojenne w domu czy samochodzie.
8. Ryzyko wojny a podwyżki składek
W 2026 roku ubezpieczyciele zakładają:
- większe ryzyko niestabilności geopolitycznej,
- wyższe koszty reasekuracji,
- presję inflacyjną na materiały budowlane i naprawy.
To będzie skutkowało podwyżkami polis majątkowych i komunikacyjnych – mimo że wojna nadal pozostaje wyłączona.
9. Co może zrobić klient, aby być lepiej przygotowanym?
1. Sprawdzić OWU pod kątem wyłączeń.
Warto wiedzieć, co naprawdę jest chronione.
2. Wzmocnić ochronę majątkową:
- wybrać polisy od ognia i zdarzeń losowych o szerokim zakresie,
- rozszerzyć ochronę o przepięcia, dewastację, wandalizm,
- ubezpieczyć mienie ruchome.
3. Upewnić się, że suma ubezpieczenia jest aktualna.
Wzrost cen budowy oznacza, że wiele polis jest niedoubezpieczonych nawet o 40–50%.
4. W przypadku szkody – nie akceptować pierwszego kosztorysu.
Zaniżenia występują niezależnie od przyczyny szkody.
Typowe błędy w kosztorysach ubezpieczycieli
Ubezpieczyciele nierzadko stosują techniki, które prowadzą do obniżenia wartości odszkodowania. Oto najczęstsze z nich:
Pomijanie kluczowych elementów w kosztorysie – brak uwzględnienia wszystkich uszkodzonych części budynków czy sprzętu.
Niepoprawne wyceny materiałów – stosowanie zaniżonych cen, które nie odzwierciedlają rzeczywistych kosztów rynkowych.
Brak technologii naprawy – w kosztorysach często brakuje pozycji, które uwzględniają rzeczywisty sposób naprawy, np. specjalistycznych prac dekarskich czy wyburzeń.
Automatyczne potrącenia amortyzacyjne – stosowanie zniżek za "zużycie" elementów, które w praktyce są konieczne do odbudowy gospodarstwa.
Skutki niedopłaconego odszkodowania
Zaniżone odszkodowanie oznacza dla rolnika konieczność poniesienia dodatkowych kosztów z własnej kieszeni. W przypadku poważnych szkód może to doprowadzić do:
ograniczenia możliwości prowadzenia działalności rolniczej,
utraty plonów lub hodowli,
konieczności zaciągnięcia kredytów na pokrycie strat,
problemów finansowych gospodarstwa w dłuższej perspektywie.
Jak Justum pomaga w dochodzeniu roszczeń?
Kancelaria Justum specjalizuje się w dochodzeniu roszczeń z tytułu szkód majątkowych, w tym w budynkach rolniczych. Dzięki naszemu doświadczeniu i wiedzy możemy:
Zanalizować kosztorys ubezpieczyciela – identyfikujemy wszystkie nieprawidłowości i wskazujemy, gdzie doszło do zaniżenia odszkodowania.
Przygotować profesjonalną opinię eksperta – współpracujemy z rzeczoznawcami, którzy dokładnie wycenią szkody.
Negocjować z ubezpieczycielem – prowadzimy rozmowy w imieniu klientów, aby uzyskać pełne i sprawiedliwe odszkodowanie.
Reprezentować klienta w sądzie – jeśli negocjacje nie przyniosą efektu, zapewniamy wsparcie prawne na etapie sądowym.
Dlaczego warto walczyć o swoje prawa?
Dochód z gospodarstwa rolnego jest podstawą utrzymania wielu rodzin. Dlatego ważne jest, aby w przypadku szkód odzyskać pełną kwotę potrzebną na naprawę strat. Wiele osób rezygnuje z dochodzenia swoich praw, obawiając się skomplikowanego procesu lub kosztów. W Justum minimalizujemy te obawy:
Nie pobieramy opłat wstępnych – działamy w oparciu o wynagrodzenie za sukces.
Zapewniamy pełne wsparcie – od analizy dokumentów po reprezentację w sądzie.
